Enerji Kavramı ve Önemi

• Enerji iş yapabilme yeteneğidir.
• Teknolojinin gün geçtikçe ilerlemesi ve bunun getirisi olarak modern yaşam tarzının benimsenmesiyle birlikle enerji günlük hayatında vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir.
• Dolayısıyla insan vücudunun hareket etmek için enerjiye ihtiyacı olduğu gibi modern toplumun devamlılığı da enerjiye bağlıdır.
• Bu bağlamda üretim, ulaşım, haberleşme, aydınlatma gibi pek çok alanda toplumun enerjiye ihtiyacı vardır.
• Enerji yaşam hakkı ile de ilişki içindedir. Zira enerji olmadan birçok önemli kamu hizmetinin sağlanması mümkün değildir.
• Örneğin, bir hastanenin yoğun bakım ünitesinde tedavi olan hastaların sağlıklarına kavuşmaları için sürekli ve düzenli olarak elektrik enerjinin sağlanması gerekmektedir. Bu hizmetin aksaması, devletin yaşam hakkını ihlali olarak değerlendirilebilir.
• Konuya ilişkin olarak AYM’nin T. 28.06.1995, E. 1994/71, K. 1995/23 sayılı kararında ve Danıştay 10. Dairenin T. 06.02.2002, E. 1999/2407, K. 2002/347 sayılı kararında şu ifadeler yer almaktadır:«… Düzenlilik ve süreklilik kamu hizmetinin önemli   öğelerinden birini oluşturur. Çünkü bunun yokluğu   toplum yaşamını alt üst eder…»
• Söz konusu kararlarda kamu hizmetinin belirlenmesi açısından bu hizmetlerin olmaması halinde ortaya çıkabilecek sonuçlar değerlendirilmektedir. Bu açıdan enerjinin yokluğu «toplum yaşamını alt üst edebilecek» mahiyettedir. Bir diğer ifade ile çok büyük önem taşımaktadır.
• «Enerji» ve «enerji kaynağı» ise farklı kavramlardır.
• Enerji farklı kaynaklardan üretilebilir ve yokluğu toplum hayatını alt üst edebilir.
• Enerji kaynağının yetersiz olması veya yokluğu ise enerji başka kaynaklardan üretilebildiği sürece aynı sonuca sebep olmayabilir.
• Enerjinin hangi kaynaktan üretildiği ise AY m. 56/1 ile ilişkilidir ve bu açıdan büyük önem taşımaktadır.
• Bahse konu düzenleme şu şekildedir:«Herkes sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama   hakkına sahiptir.»

Enerji Kaynakları

1. Giriş

• Enerji kaynakları, farklı yöntemler kullanılarak enerji üretilmesini sağlayan kaynaklardır. O halde hangi yolla üretilmiş olursa olsun, enerji üretiminde kullanılan kaynaklar enerji kaynaklarıdır.
• Dünyadaki enerji kaynakları genel olarak birincil ve ikincil enerji kaynakları olarak ikiye ayrılarak incelenmektedir.
• Birincil kaynaklar, yenilebilir ve yenilemeyen enerji kaynaklarından oluşmaktadır.

2. Enerji Kaynakları Açısından Sınıflandırma

1. BİRİNCİL ENERJİ KAYNAKLARI

• Doğada kendiliğinden var olan enerji kaynaklarıdır. (Örneğin, güneş, petrol, rüzgâr, kömür gibi kaynaklar birincil enerji kaynağıdır.
• Bu enerji kaynakları doğrudan kullanılabildikleri gibi ikincil enerjiye dönüştürülerek de kullanılmaktadır.
• Birincil enerji kaynakları yenilenemeyen ve yenilenebilir kaynaklar olarak ikiye ayrılmaktadır.

A. YENİLENEMEYEN ENERJİ KAYNAKLARI

• Kullanılmakla tüketilen, doğada kendiliğinden bulunduğu gibi insan eli ile de üretilebilen kaynaklardır.
• Yenilemeyen enerji kaynakları doğada sınırlı olarak bulunmaktadır. Bu sebeple «yenilemeyen» şeklinde isimlendirmektedirler.
• Bu kaynakların oluşumu yüzyıllar içinde olmasına karşın, tüketilmeleri oldukça hızlı gerçekleşmektedir.

B. YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI

• Neolitik çağdan bu yana doğada kendiliğinden var olan kaynaklar yenilebilir enerji kaynaklarıdır.
• Bu kaynaklar fosil enerji kaynaklarının aksine oluşabilmek için uzun süreye ihtiyaç duymamaktadır. Dolayısıyla her iki türlü kaynak arasındaki en büyük farklardan birini zaman faktörü oluşturmaktadır.
• Ayrıca yenilebilir enerji kaynakları çevrenin korunması, enerji arz ve güvenlinin sağlanması açısından yenilenemeyen enerji kaynaklarına olan bağlılığında azaltılmasını sağlamaktadır.

2. İKİNCİL ENERJİ KAYNAKLARI

• Birincil enerji kaynaklarının işlenmesi ile elde ortaya çıkan enerji kaynaklarıdır. (Örneğin hidrojen, nükleer enerji ve elektrik enerjisi gibi)
• İkincil enerji kaynaklarının meydana gelmesi açısından, birincil enerji kaynaklarına ihtiyaç duyulmaktadır.
• Birincil enerji kaynaklarından ikincil enerji kaynaklarını elde edebilmek için ise, yüksek teknoloji gerektiren nükleer ve termik santraller, petrol rafinerileri gibi tesisler gerekmektedir.