Deniz Ticareti Pratik Soruları #2
PRATİK ÇALIŞMA 2 SORULAR
OLAY: Afrika Abidjan limanı ile Ambarlı limanı arasında kakao taşımacılığı yapan Mavi Gemicilik A.Ş. (“Mavi”), gemi satın almak için gerekli finansmanı sağlayamaz. Bunun üzerine, Armada Denizcilik A.Ş. (“Armada”) ile yaptığı sözleşme uyarınca Armada’ya ait Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı (“TUGS”) Baybora isimli geminin zilyetliğini 3 yıl müddetle devralır. Belli bir süre sonra, kakao fiyatlarındaki ani değişimler sebebiyle, kakao taşımacılığı çok maliyetli hale gelir. Bu sebeple Mavi, 6 ay süre ile teknik sevk ve idare kendisinde kalmak kaydıyla belli bir ücret karşılığı gemiyi Batı Taşımacılık A.Ş.’ye (“Batı”) tahsis eder. Batı, yaptığı eşya taşıma sözleşmesi ile geminin 1 ve 2 no’lu ambarlarını Bay C’ye tahsis eder. Ayrıca, gemide boş kalan yerin değerlendirilmesi amacıyla Batı, Bay D ve Bay E’ye ait yüklerin taşınması için de sözleşmeler akdeder.
İzmit/Derince limanına seferi sırasında geçiş üstünlüğünü kurallarını dikkate almayan Baybora gemisi, İstanbul’a taşınmak üzere Ukrayna’nın Ilıchevsk Limanından aldığı yükü ile hız sınırının üzerinde seyreden Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı Lines Taşımacılık A.Ş’ne (“Lines”) ait Industrial Bridge (“IB”) isimli tanker ile çarpışmıştır. Çarpmanın şiddetiyle Baybora gemisinde köprü üzerindeki dümenci savrulup, harita masasının kenarına alnını vurup yaralanmış, IB gemisinin teknesinde oluşan yarıktan ise denize petrol sızmaya başlamıştır.
O sırada oradan geçmekte olan Güçlü gemisi, IB tankerinin kaptanının itirazlarına rağmen IB tankerine müdahale etmiştir. Yapılan çalışmada Güçlü gemisi, IB tankerinin ve içindeki petrol yükünün yok olmasını engelleyememiş ancak çevre zararını önlemiştir.
Kazada hasar gören Baybora gemisinin hafifletilmesi amacıyla tahıl yükünün bir kısmı Çaplı gemisine aktarılmış, bu aktarma sırasında tahıl yükünün büyük bir bölümü denize dökülerek zayi olmuştur. Tamirat için en yakın limana çekilen IB gemisi ise burada tamiratın çok masraflı olduğunun anlaşılması üzerine Reel römorkörü ile İzmir’e çekilmiştir.
Kaza sonrası düzenlenen raporlarda, Baybora gemisinin yüzde yetmiş, IB gemisinin ise yüzde otuz kusurlu olduğu anlaşılmıştır.
- Sözleşmeleri tespit ederek tanımlayınız. Tarafları belirleyiniz.
- Baybora gemisinin donatanı kimdir? Batı’nın, Mavi ile arasındaki sözleşmenin kira sözleşmesi niteliğinde olduğu iddiasını değerlendiriniz.
- Baybora gemisinin kaptanı, Bay C, D ve E’ye verdiği konişmentolarda kimi taşıyan olarak göstermelidir?
- Baybora ve IB gemilerinin çarpışması sonucu oluşan gemi, eşya ve bedensel zararlardan kim, hangi hükümlere göre sorumludur?
- Güçlü gemisi, yaptığı masrafları IB tankeri donatanından talep edebilir mi?
- Yukarıdaki bilgiler ışığında, hangi zarar ve masrafların müşterek avarya kapsamına girdiğini belirtiniz.